T̀NH CA CHO NGƯỜI
ĐƯỢC YÊU
CHÚA NHẬT XVI THƯỜNG NIÊN
C
Lc 10, 35 – 42
TĨNH và ĐỘNG : HAI TRONG M ỘT
(Chúa Giêsu hôm ấy)
Sau một hành tŕnh đầy
biến cố, có lúc Người đă phải dùng h́nh
ảnh sống động nhất để tả về
cảnh nầy : ”Con Người không có chỗ tựa
đầu” (Lc 9,58), - nói theo kiểu nói vui ngày nay, là ở
“khách sạn ngàn sao”- Chúa Giêsu thấy an nhàn thư thái khi
được ân cần đón tiếp, nghỉ ngơi
lấy lại sức lực và tinh thần và để
tổng kết những thuận lợi và những thách
thức vừa trải qua : đó là niềm vui khi thấy kết quả của
việc tuyển chọn Nhóm Mười Hai và thử
nghiệm các ‘thừa sai” tiên khởi nầy. Các ông đă ra
đi và đă trở về báo cáo công tác. Kế đến
là việc sai nhóm bảy mươi hai và chia sẻ niềm
vui với họ khi các ông trở về với nét mặt
hân hoan phấn khởi, v́ những kết quả ngoài
sức tưởng tượng của họ. Sau đó là
h́nh thành khái niệm “nguyên mẫu Kitô -hữu” (prototype
Christian), những kẻ không đi theo “đoàn”, nhưng
cũng làm được nhiều phép lạ khi nhân Danh Chúa
Giêsu: h́nh ảnh giáo dân ! Cuối cùng là những phép lạ
trong chuyến đi, trong đó có phép lạ hoá bánh ra
nhiều. Nhưng rồi Chúa Giêsu và môn đệ gặp
thử thách nặng nề: Dân Samaria từ chối
thẳng thừng việc đón tiếp, “v́ Ngài đang
đi về hướng Giêrusalem” (Lc 9,53). Khá nhiều
mệt mỏi nhưng lúc nầy, dưới mái nhà ấm
cúng nầy, Chúa Giêsu thấy được an ủi
rất nhiều. Gác lại mọi chuyện vui buồn
đă xảy ra. Tạm gác những dự tính cho ngày mai.
Ngày mai đă có mệt nhọc vất vả của ngày mai.
( Hộ Gia Đ́nh Bêtania thời kỳ ấy)
Chỉ thiếu
bóng dáng người cha nữa, là gia đ́nh Bêtania nầy
của Chị em Macta, Maria và Lazarô khiến ta liên
tưởng tới một gia đ́nh khá “quen thuộc”
ở trong văn học Việt-Nam : gia đ́nh Vương
Ông. Thúy Kiều cũng có một cô em gái tên là Thúy Vân và
cậu em út Vương-Quan. “Đoảng”, là điều mà
Cô chị cả Mác-ta ngại nhất và mặc cảm
nhiều nhất khi đón tiếp Chúa Giêsu và một đám
đông đàn ông đi theo Người. Dù là ở đất Palestine hay ở Trung Hoa,
ở Ấn Độ hoặc ở Việt-Nam, th́ tinh
thần “quyền huynh thế phụ” vẫn nặng
nơi các dân tộc Á Đông.
Ba chị em Mác-ta nương tựa nhau để
lớn lên và sống được đàng hoàng, ấm cúng
như ngày nay, chắc chắn không dễ dàng ǵ và hẳn là
do công sức rất to lớn của chị cả Mác-ta,
khi phải luôn chăm chỉ làm ăn và dạy dỗ hai
em, chu toàn cả vai cha lẫn mẹ. Bất cứ
người phụ nữ nào cũng sợ ánh mắt và
lời dèm pha của thiên hạ, nhất là trong cảnh
ngộ côi cút nầy. V́
thế, Mácta không có ư trách em
gái ḿnh, mà chỉ như muốn thanh minh với Chúa Giêsu và
những kẻ đi theo Chúa, rằng: em gái Chị b́nh
thường rất siêng năng, nhưng hôm nay em gái
của Chị say mê lắng nge những lời nói
của Chúa Giêsu, v́ đă nghe
nói nhiều về Người, mà măi đến hôm nay
mới được diện kiến. Có thể nói theo
lớp trẻ ngày nay: Maria là
một “fan” nhiệt t́nh và việc kéo Maria ra khỏi
“thần tượng” cô hâm mộ, là điều bất
khả thi. V́ thế câu trách cứ cũng là câu bào chữa
cho em gái, kẻo có người nh́n vào đă vội phê phán :
“con không cha như nhà không nóc”, “chị ngă em nâng” th́ phải
biết mà bảo ban chỉ dạy cho nhau. Tâm t́nh đó, Chúa Giêsu thấu
hiểu và Ngài hết sức qúy trọng nghĩa t́nh
của gia đ́nh nầy đối với Ngài. Nhưng
đây là một dịp may để Chúa Giêsu dạy cho
chị em Mácta cũng như các môn đệ biết phân định
và kết hợp các giá trị vật chất và tinh
thần, công việc hoạt động, làm ăn và
thời giờ, tâm t́nh để lắng nge lời Chúa. Tóm
lại: làm sao để nghe Lời Chúa và đem ra thực
hành, điều mà ngày nay trong
các quảng cáo hàng mỹ phẩm và tiêu dùng, người ta
quen gọi là “hai trong một”!
(Tĩnh hoặc Động?)
Không phải
chỉ trong phạm-trù tinh thần,tu đức,mới có
những khái niệm và suy tư về “động” và
“tĩnh”, mà ngay trong khoa học ứng dụng, -cơ khí
chẳng hạn,- những cái
như lực ma sát tĩnh chính là ngược với
“động”. Ngoài việc cái
“tĩnh” là giai đoạn tiếp theo “động”, th́
trạng thái tĩnh c̣n giúp cho các chi tiết máy móc (nghĩa
là chinh máy móc và rộng hơn là cả dây chuyền)
chịu đựng bền hơn, tốt hơn. Không có
“tĩnh”, th́ “động” sẽ không bền chặt, không
tránh được tổn hại hư hao. Con người xét một cách nào
đó cũng như một cỗ máy: sự nghỉ
ngơi tĩnh dưỡng thể lư giúp thân xác tái tạo
những mất mát, hư hao để có thể tiếp
tục hoạt động, th́ về mặt tin thần
cũng như thế: Sở
dĩ ngày càng nhiều người bị trầm uất
(stress) là v́ trí óc, tâm hồn không có thời giờ
để “tĩnh”, để trở về với thanh
thản, thư thái, lấy lại năng lượng đă tiêu hao; trái
lại áp lực công việc, áp lực cuộc sống và
những chạy đua không ngừng với đ̣i hỏi
tiện nghi vật chất, khiến không c̣n giờ cho cái
“tĩnh”. Lắm khi tứ đổ tường lại là
một cách “giải thoát” tạm bợ cho những căng
thẳng, mệt mỏi đó, để rồi không dám
nh́n lại mà cũng không dám rút lui: con người sa vào băi
lầy do chính ḿnh tạo ra. “Macta!
Macta! Chị băn khoăn lo lắng nhiều chuyện quá”(Lc
10,41)
Sau năm 1975,
việc buôn bán to nhỏ đều bị coi là đi
ngược chính sách và nếu không chịu nh́n ra và
đổi mới hơn cách nay vài chục năm, th́ không
cần lời đe doạ của Hoa Kỳ, mà tự
Việt-Nam “quay về thời kỳ đồ đá”!
Nhưng thuở ấy người dân vẫn t́m mọi
cách để kiếm thêm chi tiêu trong gia đ́nh và hiện
tượng “chân ngoài dài hơn chân trong” nhan nhản
khắp đất nước, khi “chân trong” là công việc
tính bằng công điểm trong các tổ hợp, các
hợp tác xă, nhà máy , v..v… không đủ trang trải
một phần nhỏ các nhu cầu đơn giản nhất,
là điều tất nhiên, cho dù có thể bị bắt
quả tang hoặc bị tố cáo do ghen ăn tức
ở, bị kểm điểm, thậm chí có thể
bị phạt tù. Con người có khả năng thích nghi
rất lớn về xă hội, kinh tế, nhưng lại
ít biết điều hoà cuộc sống nội tâm. Rút
cuộc “chân ngoài” là những bon chen lo lắng ở
đời, vẫn chiếm thế thượng phong và làm
cho “chân trong” là những thời giờ dành cho tâm hồn
ngày càng bị thu hẹp, biến mất. “Maria đă chọn phần tốt nhất”(Lc
10,42a)
(Hai trong một)
Chúa Giêsu không hề
muốn nói dẹp bỏ chuyện ăn uống, bởi v́
chính Người c̣n bị nhóm Pharisêu chê là “mê ăn
uống”. Khởi đầu cuộc đời công khai rao
giảng là tiệc cưới Cana và kết thúc cũng
sẽ là một bửa ăn (một tiệc cưới
Chiên Con), song trước đó, Người đă trả
lời thẳng với Tên Cám Dỗ : ”người ta
sống không nguyên bởi cơm bánh”(Mt 4,4). Điều mà
ngày nay trong quảng cáo mỹ phẩm quen gọi là “hai trong
một”, “ba trong một”, lại chính là điều mà
mỗi Kitô-hữu phải thực hiện trong cuộc
sống; không thể chối bỏ phần xác, nhưng
không được coi nhẹ phần hồn. Quả là chẳng dễ chút nào,
khi “thân nầy ví xẻ làm đôi”: chu toàn bổn phận
đối với cuộc sống trần thế, nhưng
cũng phải chu toàn mọi bổn phận đạo
đức, trong đó nghe Lời Chúa và đem ra thực
hành. Châm ngôn tiếng La-tinh có
câu: “alia facienda non alia omittenda”: những việc nầy
phải làm, song không được bỏ những việc
khác. Con người không thể phân thân để hiện
diện cùng một lúc ở hai vị trí, hai công việc,
hai phạm trù bề ngoài trái ngược nhau. Chỉ c̣n
một cách : kết hợp hai hoặc nhiều công
việc, nhiều sự kiện trong một, một con
người, một tinh thần, một ư nghĩa. Tên
của sự liên kết ấy, người ta gọi là
“thánh hoá”. “Và [phần Maria
đă chọn] sẽ không
bị lấy đi”. (Lc 10,42b)
(Linh đạo “Con
Đường Thơ Ấu”)
Lạy Chúa Giêsu,
năm nay chúng con hiệp cùng Hội Thánh mừng kỷ
niệm 80 năm ( 1927 – 2007) ngày Hội Thánh đặt Thánh
Nữ Têrêxa Lisieux làm Quan Thầy các xứ truyền giáo,
trong đó đă có đất nước Việt-Nam. Thánh Nữ Têrêxa đă lấy
“tĩnh” làm “động”, dùng những việc làm rất nhỏ
nhoi tầm thường để biến chúng thành lời
cầu nguyện cho công cuộc truyền giáo của
Hội Thánh. “Hai trong một”, là sự kết hợp
nhuần nhuyễn giữa công việc và chiêm niệm nên
một. Chất xúc tác cho việc kết hợp nầy,
chính là lắng nghe lời Chúa Giêsu (x. Lc 10,39). Việc cuối cùng xem ra nhẹ nhàng
thuận lợi, đó là : để mặc cho Chúa Giêsu
thánh hoá tất cả mọi sự ấy. Tên của thái
độ sống nầy, chính là các (ba) nhân đức
đối thần TIN - CẬY - MẾN.