T̀NH CA CHO NGƯỜI ĐƯỢC YÊU
CHÚA NHẬT XVIII THƯỜNG NIÊN C
Lc 12,13 – 21
NGÀY XỬA NGÀY
XƯA
Sau một thời gian dài chỉ được
xem phim Hàn Quốc và Trung Quốc, khán giả truyền h́nh
Việt-Nam được “đổi món” bằng bộ
phim truyền h́nh Nhật Bản “Gia tộc băo tố”.
Bản sắc của các bộ phim Nhật là diễn
xuất của diễn viên nhẹ nhàng mà trầm tĩnh,
lời thoại sâu sắc, các khung h́nh tĩnh lặng
nhưng đẹp như
tranh nhờ màu sắc và góc máy tinh tế. Bộ phim “Gia
tộc băo tố” c̣n có ư nghĩa xă hội không biên giới
khi xoay quanh mâu thuẫn giữa ước muốn giữ
ǵn nề nếp gia đ́nh và tham vọng chiếm hữu
tài sản.
Bộ phim cuốn người xem vào những
cảm xúc dồn dập của các nhân vật: Từ
sự tham lam, giận dữ, ghen tuông ban đầu của
các nhân vật chính, phim dần dần đưa
người xem đến cảm giác bẽ bàng, cay
đắng, chua xót của các thành viên nhà Yajima khi cuộc
tranh giành đi đến hồi kết, để rồi
nhận ra điều họ đánh mất không chỉ là
tài sản, mà c̣n là một mái ấm, một gia đ́nh và
t́nh cảm thương yêu, kính trọng nhau.
Trong thời Tây Sơn (1771-1802), hai anh em Nguyễn
Nhạc và Nguyễn Huệ xuưt đánh nhau để tranh
quyền. Nguyễn Nhạc yếu thế, phải khóc nói
với em: B́ oa chữ nhục, đệ tâm hà nhẫn?(nồi
da nấu thịt, ḷng em sao nỡ?).
Đời nhà Nguyễn (1802-1945), vua Tự
Đức giết anh là Hồng Bảo để củng
cố địa vị ngai vàng của ḿnh. Cụ
Nguyễn Hàm Ninh đă làm mấy câu thơ về “răng”
và “lưỡi”, được nhà vua khen hay, thưởng
một chữ một nén vàng; nhưng v́ cho bài có ư
"móc", nên phạt mỗi chữ đánh một roi.
Ở hai trường hợp nầy, cũng là
về tranh chấp “tài sản”, nhưng có thêm yếu
tố quyền lực, v́ thế mà gắt gao, độc ác và thâm hiểm
hơn giữa huynh đệ.
Ngày xửa ngày xưa,người anh tham lam giành
tất cả về ḿnh, chỉ chia cho người em cây
khế Chim không cần vàng
bạc, nhà cửa, ruộng vườn. Chim chỉ cần
có khế ăn và sẵn sàng đổi một trái với
việc chở người em đi lấy vàng đầy
túi ba gang. Ḷng tham của người anh đă hủy
diệt t́nh huynh đệ máu mủ, nay lại khiến y
chết v́ cái túi to lớn nặng ḷng tham c̣n hơn cả
nặng bạc vàng. Khi con người coi t́nh nghĩa
nhẹ hơn vật chất, đang tâm hành động sai
trái v́ tham sân si, th́ con người cũng sẽ bị chính
vật chất hủy diệt . Đây không phải là
chuyện cổ tích hiếm gặp, mà là những chuyện
đau ḷng, xảy đến như cơm bửa,
đặc biệt trong xă hội ngày nay.
Ngày xửa ngày xưa, ở Việt-Nam những
thửa đất trước đây để mặc
cỏ dại mọc, dễ dàng biếu không cho nhau, nay
nhờ kinh tế thị trường mà giá cả tăng
vùn vụt từng ngày và tấc đất bỗng nhiên
thành tấc vàng, theo nghĩa đen. Từ đó t́nh làng
nghĩa xóm đổi thay, nảy sinh bao nhiêu cuộc tranh
kiện giữa những người máu mủ ruột rà,
muối mặt đưa nhau ra ṭa và không ít trường
hợp dẫn đến chém giết lẫn nhau và
để hận thù truyền kiếp cho cháu con.
Ngày xửa ngày xưa, Chúa Giêsu – như chuyện
kể lại trong Tin Mừng hôm nay - đă được
mời làm trọng tài phân xử một vụ “nồi da
xáo thịt”, “răng cắn lưỡi” như thế! Có
thể nói ngay là anh chàng nầy đă “gơ nhầm cửa”, v́
Chúa Giêsu không bao giờ muốn nghe những tranh chấp kiện
tụng về tài sản, thừa kế, mà Người c̣n
rất nghiêm khắc đối với những ai tỏ ra
gắn bó với vật chất, tiền tài.
Trong Bài Giảng Trên Núi, “phúc” được
kể đầu tiên trong Bát Phúc, là “tinh thần khó nghèo” và
lời khẳng định đánh động nhất,
trong đó Chúa Giêsu không chút ngại ngùng sử dụng
lối nói “ngoa ngữ” của người Do Thái :
”người giàu vào Nước Trời c̣n khó hơn con
lạc đà chui qua lỗ kim”, khi anh thanh niên nhà giàu tới
hỏi ư Người ! Nhưng đây lại là một
dịp tốt, để Chúa
Giêsu để Người dạy cho các môn đệ bài
học về việc không được để ḷng
gắn bó với của cải đời nầy. V́
thế, dụ ngôn người phú hộ bủn xỉn, ích
kỷ đă được Chúa Giêsu đưa ra, mổ
xẻ và kết luận, một kết luận không cho phép
hiểu sai, hiểu lệch lạc : ” Đồ ngốc! Nội
đêm nay người ta sẽ đ̣i lại mạng
ngươi, th́ những ǵ
ngươi sắm sẵn đó sẽ về tay ai? Ấy
kẻ nào thu tích của cải cho ḿnh, mà không lo làm giàu
trước mặt Thiên Chúa, th́ số phận cũng
như thế đó” (Lc 12, 20 – 21).
Điều hiển
nhiên có thể nhận thấy dễ dàng trong mọi
cuộc tranh chấp, ấy là ḷng dạ của ít nhất
là một phía: tham lam, ích kỷ và cứng đầu
cứng cổ, những con người mà lư lẽ khôn ngoan
khó ḷng thẩm thấu, khó được nghe theo;
đơn thuần bởi nếu là người “biết
điều”, biết nhường nhịn, sợ tiếng
xấu “nồi da xáo thịt”, th́ đă biết “đóng
cửa bảo nhau”. C̣n
một khi đă “sư nói
sư phải, văi nói văi hay”, th́ lời bàn phải trái, ḥa
giải, sẽ như “đàn
găy tai trâu”. Nếu nói
những người “mời linh mục giúp phân xử”
việc nhà về tranh chấp tài sản, là “gơ nhầm
cửa”, th́ hăy cẩn thận v́ linh mục cũng có
khả năng bước nhầm.. .ngơ! Lúc ấy, bài
học qúy giá cho Kitô-hữu nói chung và cho những
người “trong cuộc” nói riêng, chính là nghe, suy gẫm
lời Chúa Giêsu trong dụ ngôn người phú hộ hôm nay.
Giáo Hội Việt-Nam đang t́m mọi cách
để đ̣i lại tài sản hợp pháp trước
năm 1975 của ḿnh. Nếu
không cẩn thận, cũng sẽ bị cuốn vào
kiện tụng, tranh chấp như từng (và đang)
xảy đến với cơ sở của một
số Ḍng Tu. Mọi
đơn thư khiếu nại đều khó tránh
khỏi giọng điệu khó chịu, chua chát, thách
thức, nhất là khi “đối tác” sử dụng chiêu
“nhất ĺ, nh́ im lặng”, cộng với ô dù quyền
lực che chở.
C̣n với những tranh chấp tinh thần,
những vụ đặt điều nói không, vội vàng
kết luận hoặc làm mất danh dự người
khác, mà không t́m hiểu tường tận ngọn nguồn,
xuất xứ chính xác,…cũng gây ra những đau khổ,
chia rẽ, nghi kỵ to lớn, như vụ một linh
mục đă phải lên tiềng tự thanh minh trong
những ngày vừa qua.
Những kẻ trong cuộc sử dụng các
phương tiện truyền thông không lo “làm giàu
trước mặt Thiên Chúa”, v́ lợi ích cho anh em, mà
chỉ “thu tích của cải” ( nói cho đả cơn
nư, nói cho người khác bẻ mặt, chẳng khác nào
những tay viết trên thế giới tha hồ “tấn
công” Hội Thánh Công-giáo mà chẳng lo sợ điều ǵ,
như là khi mở miệng về Hồi giáo ), “th́ số
phận cũng như thế đó”. Đối với những hạng người
cố chấp và tham lam trong những tranh chấp vật
chất hay tinh thần, th́ cũng chỉ có thể dùng
dụ ngôn của Chúa Giêsu hôm nay mà…nín lặng, mà cầu
nguyện cho họ. Cha ông ta
đă chẳng nói : “làm tớ người khôn, hơn làm
thầy thằng dại” đó sao?
Lạy Chúa, thế
th́ lấy quyền ǵ mà chúng con có thể “đắp tai
nhắm mắt làm ngơ; rằng khôn cũng kệ,
rằng khờ cũng thây!” (Mẹ
Mốc, Nguyễn-Khuyến)? Làm sao mà người tín
hữu Công-giáo lại có thể dững dưng
trước những bất hoà, tranh chấp dẫn
tới những hậu quả có thể rất xấu như thế? Trong Kinh Hoà
B́nh, Thánh Phanxicô đă chẳng dạy: “đem yêu
thương vào nơi oán thù; đem thứ tha vào nơi
lăng nhục; đem an hoà vào nơi tranh chấp” đó
sao? Đừng vội
hiểu sai linh đạo của Ngài, bởi v́ điều
kiện ưu tiên số một để cho và nhận những điều trên đây, chính
là sự từ bỏ giàu sang vật chất và tinh
thần.
Cái mà những kẻ
tranh chấp tài sản chạy đến cậy nhờ
chúng ta, không phải là chân lư, sự nhường nhịn,
sống tinh thần bác ái, bao dung, vị tha và không
để ḷng bị đóng đinh vào của cải
trần thế, song chỉ là hiếu thắng, muốn t́m
(thêm) những…đồng minh!
Đừng để cho ḿnh từ sứ giả hoà
b́nh trở thành “khí cụ chiến tranh”. Tiền bạc (và những
người, những vật liên quan ) là tên đầy
tớ tốt; nhưng luôn là ông chủ tồi! Chúa khắt khe với chúng con, v́
Chúa đă xác định: không ai có thể làm tôi hai
chủ…Không ai có thể thờ một lúc cả Thiên Chúa và
thần Mammôn!
Những chuyện ấy không bao giờ là
truyện cổ tích ngày xửa ngày xưa!