T̀NH CA CHO NGƯỜI
ĐƯỢC YÊU
CHÚA NHẬT XXVI THƯỜNG NIÊN
C
Lc 16, 19 –
31
NGƯỜI GIÀU CŨNG KHÓC
“Los Ricos También Lloran”, được dịch ra
tiếng Vịệt-Nam “Người giàu cũng khóc”, là tên
của bộ phim truyền h́nh dài tập của Mexico
sản xuất vào năm 1979, đă được chiếu
trên truyền h́nh Việt-Nam vào những năm đầu
thập niên 90 của thế kỷ trước. Bộ phim
đă làm say mê hàng trăm triệu người xem trên
khắp thế giới cũng như ở Việt-Nam.
Người giàu cũng khóc có nghĩa là việc khóc là b́nh
thường nơi người nghèo, như một câu trong
Th1nh Vịnh :”cơm bánh ngày đêm chỉ là châu lụy”.
Người giàu ở Việt-Nam đă khóc chung hai
lần và là những lần họ cảm nhận sự
giàu sang, lắm bạc tiền, nhà cao cửa rộng
chỉ mang tai hoạ, thậm chí nguy hiểm tính mạng.
Lầ đầu tiên, đó là vào những năm đầu
thập niên 50, với phong trào cải cách ruộng
đất, các cuộc đấu tố, diệt
địa chủ, cường hào ác bá như một cơn sóng thần đẩm máu
trên khắp hai miền Bắc Trung. Giàu đất đai
của cải đồng nghĩa với tội ác
chống lại nhân dân. Bác Hồ đă khóc và xin lỗi thân
nhân các nạn nhân, v́ các cấp dưới thi hành sai chính
sách.
Lần thứ hai, sau 1975, máu không đổ, không
c̣n cảnh đấu tố tra tấn nữa, nhưng thêm
một cơn thủy triều quét sạch “tư sản
mại bản”, tức là những người
được cho là theo chủ nghĩa tư bản,
cũng là bóc lột nhân dân. Bao nhiêu nhà cửa, của
cải bị tịch biên: người Hoa có thể ra
nước ngoài (Hồng Kông, Đài Loan,…); c̣n người
Việt-Nam th́ được đưa đi kinh-tế
mới, lao động và xây dựng từ mồ hôi
nước mắt, - người giàu cũng khóc -
để nếm được cái khổ của
người nghèo. Theo quan niệm của nhiều
người, đó là công bằng.
Ngày nay, người giàu cũng khóc như
người nghèo, tuy nguyên nhân và tính chất hoàn tioàn khác
nhau: khi không khóc v́ đói khổ, thiếu thốn, th́
người giàu lại khóc v́ những hậu quả,
hệ lụy của đồng tiền. Hăy quan sát mái tóc
của những người bước chân vào vũ
đài chính trị: mái tóc đen, chải chuốt lúc
khởi nghiệp, chẳng mấy chốc đă ngă sang
muối tiêu, lúc đầu tiêu nhiều hơn muối,
rồi màu muối át màu tiêu và rất mau bạc trắng. Có
người cho đó là màu của t́nh đời, vốn
luôn bạc trắng như vôi, mà các vị này nhuốm
lấy.
Suy nghĩ, lo âu, đề pḥng, thủ thế,
mất ngủ,…góp phần làm cho bạc tóc và chỉ
thiếu đầu hàng áp lực trầm cảm như
thủ tướng Abe của Nhật Bản vừa qua .
Sau những tháng ngày nơm nớp lo âu, cuối cùng
điều phủ phàng cũng xảy đến với
ông chủ câu lạc bộ bóng đá Chelsea: bà vợ làm
đơn ly dị và với những bằng chứng trong
tay về sự không trung thành của ông, Abramovich đă
phải chia cho bà vợ hơn 11 tỷ.. .đô la, một nửa trong tài
sản kêch xù của ông.
Gần như cùng thời gian ấy, phó chủ
tịch Hội đồng quản trị FPT
Lê-Quang-Tiến cũng đau khổ chia đôi tài sản
cho bà vợ được toà cho ly dị. Số tài
sản bà vợ được nhận là 1.100 tỷ
đồng! Người nghèo không dư nước mắt
và thời giờ để khóc v́ t́nh, nhưng biết bao
nhiêu lệ rơi trước những t́nh huống khó
khăn, đắng cay và đau đớn người thân
phải chịu, mà ḿnh hoàn toàn bất lực v́ không có
tiền. Họ chỉ c̣n biết than thân trách phận.
“Kẻ ăn không hết người lần không
ra”, rồi cũng đến ngày phải buông xuôi cả
những ǵ có và không có, y hệt như lúc họ vào
đời: trắng tay. Và khi tay đă trắng, nghĩa là
hoàn toàn b́nh đẳng về vật chất, họ
đến tŕnh diện trước mặt Chúa và tính toán
vốn liếng tinh thần, đạo đức, bác ái và
hy sinh. Sự khác biệt vĩnh cửu bắt đầu
từ đây. Gieo nhân nào,
ắt gặt quả
nấy! Cũng là sự công bằng ! (x. Lc 16, 25)
Điều khác biệt giữa người nghèo
và người giàu, đối với Chúa Giêsu, thật rơ
ràng, cả khi sống ở trần gian, lẫn cuộc
sống đời đời, ấy là : người nghèo
luôn có một cái tên, trong khi người giàu không bao giờ
có được.
EL’AZAR (mà chúng ta quen dịch là LAZARÔ) có nghĩa là Thiên-Chúa-Cứu-Giúp:
người nghèo được Thiên Chúa cứu giúp, v́
họ nhận thức sự thiếu thốn mọi
mặt của ḿnh; trong khi
người giàu thấy ḿnh thừa thải và
chẳng cần những trợ giúp nào, trừ phi nó mang
đến lợi lộc và giúp làm đầy thêm tiền
bạc danh lợi cho họ.
Người nghèo - với tất cả khổ
ải gian truân hứng chịu trong cuộc đời -
biết rơ thế trần là “nơi bể khổ” (kinh
Phật), là “thung lũng nước mắt” (lacrimarum valle –
trong kinh Salve Regina - Lạy Nữ Vương), muốn hay không th́ cuộc
đời nầy vẫn như câu thơ của thi sĩ
Xuân Diệu :”ba phần tư trái đất nầy là
nước mắt”; trong khi người giàu quên hẳn
điều đó, có thể do vô t́nh – nghĩa là bị
cuộc sống đầy đủ tiện nghi làm
mất ư thức - hoặc cố t́nh dùng tiền tài, danh
vọng không chỉ dư thừa, mà c̣n xa hoa phung phí
để tận hưởng tối đa cuộc
đời mà họ biết là ngăn ngủi. Họ quên
đi nguồn gốc không sạch sẽ của
đồng tiền: đồng tiền bẩn làm sao
tạo nên hạnh phúc thật. V́ thế không lạ ǵ khi
họ “không nh́n thấy người nghèo” ngày ngày ngồi
trước cửa nhà họ, trên đường họ
qua lại. Một vài dịp buộc phải đóng góp công
khai trong những dịp vận động công cộng, th́
vừa miễn cưỡng, vùa tính toán lợi ích quảng
cáo khi thấy khó bề thoát được.
Lạy Chúa Giêsu, điều con muốn nghĩ
tới hôm nay, là việc trong cuộc sống nầy, con
đă và sẽ xếp ḿnh về nhóm nào: anh phú hộ
hoặc là Lazarô?
H́nh như con không thuộc nhóm nào cả! Sống
ở đời, con thèm khát tiện nghi, nở mày nở
mặt v́ những tiếng khen ngợi, không bao giờ
thấy hài ḷng với tiền tài danh vọng đang có và
đủ khiến nhiều người ngưỡng
mộ phân b́. Nghĩa là con luôn thấy ḿnh…nghèo! Con muốn
trong cuộc đời dương gian là anh phú hộ,
nhưng trước mặt Chúa vẫn được coi
như một Lazarô. Nhưng những ǵ diễn ra trong
dụ ngôn của Chúa, lại khác hoàn toàn: Lazarô trong cuộc
sống dương gian chịu bao khổ ải, đày
đọa, khinh khi, thiếu thốn tinh thần và vật
chất, v́ thế trước mặt Chúa, ngày sau hết,
mới trở thành “người phú hộ” trên Nước
Trời, trong ḷng tổ phụ Abraham.
Nước mắt đời người,
chẳng chóng th́ chầy, không ai tránh được
phải rơi, mỗi người một cách.
Người nghèo khóc, Người
giàu cũng khóc: khóc những tháng năm ngắn ngủi
trên trần gian hoặc khóc muôn đời ngày sau, là ở
sự lựa chọn thái độ sống và hành
động của mỗi người.