Nhật Ký Vatican
Phát súng từ giã của đức giáo hoàng Biển Đức
Bài của ***
Nguồn : http://chiesa.espresso.repubblica.it/articolo/1350579?eng=y
Nó liên quan đến nghi thức Rửa Tội. Ngài muốn câu “Giáo hội của Chúa” được đọc lên thay vì “Cộng đoàn Kytô.” Lệnh thay đổi này đã được ban ra vài ngày trước hôm ngài từ nhiệm. Và nó có hiệu lực sau khi đức Phanxicô được bầu lên.
VATICAN, ngày 22 tháng Tám năm 2013 – Chúa Nhật sau Lễ Hiện Linh là Chúa Nhật lễ Chúa Giêsu chịu phép Rửa. Và hàng năm, trong những Chúa Nhật này, đức Biển Đức XVI thường ban bí tích đầu tiên của việc Khai Tâm Kytô giáo cho một số các em nhỏ tại Nhà Nguyện Sistine.
Vì vậy, mỗi lần như thế, ngài có dịp đọc lên công thức trong nghi thức Rửa Tội có hiệu lực từ năm 1969. Nhưng có hai chữ trong nghi thức này không bao giờ hoàn toàn thuyết phục được ngài.
Vì thế, trước khi rời ngai toà Phêrô, ngài ra lệnh phải thay đổi chúng trong nguyên bản Latinh, và đưa đến kết quả là các bản dịch trong các ngôn ngữ hiện đại cũng phải thay đổi.
Điều khoản này được thánh bộ phụng tự và kỷ luật bí tích soạn thảo, đã được công bố trong thông tư chính thức của thánh bộ, tờ “Notitiae- Thông Báo”. Giữa sự im lặng của giới truyền thông Vatican, sự hiện hữu của điều khoản thay đổi này đã được tờ báo của hội đồng giám mục Ý, “Avvenire”, nêu lên.
Sắc lệnh đưa đến sự đổi mới, được công bố bằng tiếng Latinh, bắt đầu như sau:
“Là cửa dẫn vào sự sống và nước Trời, Rửa tội là bí tích đức tin, nhờ đó con người được kết hợp vào Giáo hội duy nhất của Chúa Kytô, tồn hữu nơi Giáo hội Công Giáo, được người kế vị thánh Phêrô và các giám mục trong hiệp thông với ngài cai quản.”
Chính vì dựa trên căn bản của nhận định này mà thánh bộ phụng tự, và kỷ luật bí tích đã biện minh cho sự thay đổi trong “editio typica -ấn bản chính thức” in lần thứ nhì của nghi thức RửaTội cho Trẻ Em bằng tiếng Latinh vào năm 1973. ( Ấn bản này, trong công thức nói trên, giống y hệt như “editio typica - ấn bản chính thức” in lần thứ nhất năm 1969):
“Hầu cho trong chính nghi thức này, có thêm ánh sáng soi rọi vào việc dạy dỗ giáo lý về trách nhiệm và bổn phận của Mẹ Giáo Hội trong các bí tích được cử hành.”
Việc thay đổi được thêm vào như sau:
Từ nay trở đi, vào cuối nghi thức đón tiếp, trước khi dùng thánh giá làm dấu trên trán của đứa trẻ hay các trẻ, linh mục không còn đọc: “"Magno gaudio communitas christiana te (vos) excipit, - Cộng đoàn Kitô rất hoan hỉ đón nhận (các) con." mà phải đọc: "Magno gaudio Ecclesia Dei te (vos) excipit - Giáo Hội của Chúa rất hoan hỉ đón nhận (các) con." (*)
Trong thực hành, đức giáo hoàng Joseph Ratzinger, vốn là một nhà thầnhọc tinh tế, muốn rằng, trong nghi thức Rửa tội, phải đọc rõ ràng rằng chính là Giáo hội của Chúa – tồn hữu một cách trọn vẹn nơi Giáo Hội Công giáo – đã đón nhận những người được rửa tội, chứ không phải “một cộng đoàn Kytô” chung chung nào đó đã đón nhận họ. Đấy là một từ cũng có nghĩa là các cộng đoàn cá nhân địa phương, hay các giáo hội không Công giáo, như Tin Lành.
Sắc lệnh được công bố trong “Notitiae - Thông báo” ghi rõ rằng đức Biển Đức XVI “ấn định cách quảng đại” sự thay đổi nói trên trong một cuộc triều yết dành cho vị bộ trưởng thánh bộ, hồng y Antonio Cañizares Llovera, vào ngày 28 tháng Giêng năm 2013, chỉ hai tuần trước khi ngài từ nhiệm ngôi vị giáo hoàng.
Sắc lệnh đề ngày 22 tháng Giêng năm 2013, vào ngày lễ kính Ngai toà Thánh Phêrô, và được hồng y bộ trưởng và vị thư ký, đức giám mục Arthur Roche, ấn ký. Và trong đó nói rằng sắc lệnh có hiệu lực bắt đầu vào ngày 31 tháng Ba năm 2013, lúc đó đã dưới triều giáo hoàng Phanxicô, là người, dĩ nhiên, không có gì phải phản đối với quyết định của vị tiền nhiệm.
Việc áp dụng sự thay đổi này trong các ngôn ngữ hiện đại sẽ được các hội đồng giám mục tương ứng giám sát.
Hiện thời trong Anh ngữ, câu văn trong đó hai chữ “Christian community” phải được đổi thành “Church of God” là câu "The Christian community welcomes you with great joy".
Trong Pháp ngữ : "La communauté chrétienne t’accueille avec une grande joie."
Tiếng Tây Ban Nha: "La comunidad cristiana te recibe con gran allegria."
Tiếng Bồ Đào Nha: "È com muita allegria que la comunidade cristã te recebe."
Khác biệt một chút với nguyên bản Latinh là bản tiếng Đức: ““Mit großer Freude empfängt dich die Gemeinschaft der Glaubenden - Cộng đoàn các tín hữu rất hoan hỉ đón nhận (các) con "
và một bản có hiệu lực tại Ý: “Con grande gioia la nostra comunità cristiana ti accoglie - Với niềm vui bao la, cộng đoàn Kytô hữu chúng tôi đón nhận (các) con,” Chữ “chúng tôi” không có trong nguyên bảnLatinh.
Bản tiếng Ý là bản đức Biển Đức XVI dùng mỗi khi ngài cử hành bí tích này vào ngày Chúa Nhật Lễ Chúa Giêsu chịu Phép Rửa. Và có lẽ chính vì viêc tự quy chiếu quá đáng của chữ “chúng tôi” khiến cho vị giáo hoàng thần học gia này quyết định thay đổi.
Quả vậy cho mãi đến năm 2012, đức Biển Đức XVI đã bỏ không đọc chữ “chúng tôi,” Và mặc dù ngài cử hành bí tích bằng tiếng Ý, ngài đã nói với các em nhỏ chịu phép Rửa tội rằng: “Cộng đoàn Kitô rất hoan hỉ đón nhận các con."
Nhưng cuối cùng, hẳn ngài đã nhận ra nguyên bản Latinh cũng hàm hồ không kém. Vì thế vào ngày 13 tháng Giêng vừa qua, khi cử hành bí tích Rửa tội lần cuối cùng trong tư cách là giáo chủ, ngài đã nói: “Các con yêu dấu, Giáo hội của Chúa hoan hỉ đón nhận các con.”
Và ngay sau đó, trong những biện pháp cuối cùng của triều giáo hoàng, ngài đã ấn định sự thay đổi này cho toàn Giáo hội.
_________
BẢN VĂN SẮC LỆNH
Trong sắc lệnh công bố trong Thông Báo, 557- 558,ra tháng Giêng- tháng Hai năm 2013, 1-2, các trang 54-56 hai chữ "communitas christiana" được đổi thành "Ecclesia Dei" trong các đoạn 41, 79, 111, 136, và 170 của "editio typica - ấn bản chính thức," thứ hai , hay là bản chuẩn, bằng tiếng Latinh, về nghi thức năm 1973 của Bí Tích Rửa Tội cho trẻ em.
Đoạn 41 nói về "Ordo Baptismi pro pluribus parvulis" (Nghi thức Rửa tội cho nhiều trẻ em).
Đoạn 79 nói về "Ordo Baptismi pro uno parvulo" (Nghi thức Rửa tội cho một trẻ em).
Đoạn 111 nói về "Ordo Baptismi pro magno numero parvulorum" (Nghi thức Rửa tội cho một số đông trẻ em).
Đoạn 136 nói về "Ordo Baptismi parvulorum absente sacerdote et diacono a catechistis adhibendus" (Nghi thức do giáo lý viên thực hiện khi không có linh mục hay phó tế).
Đoạn 170 nói về "Ordo deferendi ad Ecclesiam parvulum iam baptizatum" (Nghi thức đưa về lại Giáo hội một trẻ em đã được rửa tội).
Sau đây là bản văn của sắc lệnh: (**)
CONGREGATIO DE CULTU DIVINO ET DISCIPLINA SACRAMENTORUM
Prot. N. 44/13/L
DECRETUM
Vitae et regni ianua, Baptismus est sacramentum fidei, quo homines incorporantur unicae Christi Ecclesiae, quae in Ecclesia catholica subsistit, a Successore Petri et Episcopis in eius communione gubernata.
Unde Congregationi de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum visum est variationem quandam in editionem typicam alteram Ordinis Baptismi Parvulorum inducere, eo ut in eodem ritu melius in lucem ponatur tradita doctrina de munere et officio Matris Ecclesiae in sacramentis celebrandis. Dicasterium proinde ea, quae sequuntur, disponit:
Ordo Baptismi Parvulorum in posterum sic recitet:
1. "41. Deinde celebrans prosequitur dicens:
N. …, N. (vel Filioli), magno gaudio Ecclesia Dei vos excipit. In cuius nomine ego signo vos signo crucis; et parentes vestri (patrinique) post me eodem signo Christi Salvatoris vos signabunt.
Et signat ununquemque parvulum in fronte, nihil dicens. Postea invitat parentes et, si opportunum videtur, patrinos, ut idem faciant".
2. "79. Deinde celebrans prosequitur dicens:
N. …, magno gaudio Ecclesia Dei te excipit. In cuius nomine ego signo te signo crucis; et parentes tui (patrinique vel et matrina) post me eodem signo Christi Salvatoris te signabunt.
Et signat parvulum in fronte, nihil dicens. Postea invitat parentes et, si opportunum videtur, patrinum (matrinam), ut idem faciant".
3. "111. Celebrans prosequitur dicens:
Filioli, magno gaudio Ecclesia Dei vos excipit. In cuius nomine ego signo vos signo crucis.
Producit signum crucis super omnes infantes simul, et ait:
Et vos, parentes (vel patrini), infantes in fronte signate signo Christi Salvatoris.
Tunc parentes (vel patrini) signant parvulos in fronte".
4. "136. Catechista prosequitur dicens:
Filioli, magno gaudio Ecclesia Dei vos excipit. In cuius nomine ego signo vos signo crucis.
Producit signum crucis super omnes infantes simul, et ait:
Et vos, parentes (vel patrini), infantes in fronte signate signo Christi Salvatoris.
Tunc parentes (vel patrini) signant parvulos in fronte".
5. "170. Deinde celebrans prosequitur dicens:
N. …, magno gaudio Ecclesia Dei, cum parentibus tuis gratias agens, te excipit testificaturque te iam ad Ecclesia fuisse receptum. In cuius nomine ego signo te signo Christi, qui tibi in Baptismate vitam largitus est et Ecclesiae suae te iam aggregavit. Et parentes tui (patrinusque vel et matrina) post me eodem signo crucis te signabunt.
Et signat infantem in fronte, nihil dicens; postea invitat parentes et, si opportune videtur, patrinum, ut idem faciant".
Ego infrascriptus Congregationis Praefectus, haec Summo Pontifici Benedicto XVI exposuit, qui, in audientia die 28 mensis ianuarii 2013 eidem concessa, textum praesentem editionis typicae alterae Ordinis Baptismi Parvulorum modo sopradicto posthac variari benigne statuit.
Quae statuta de Ordine Baptismi Parvulorum statim ab omnibus, ad quos spectant, serventur et inde a die 31 mensis martii 2013 plenum habeant vigorem.
Curae autem Conferentiarum Episcopalium committitur ut variationes, in Ordine Baptismi Parvulorum factae, in editiones eiusdem Ordinis lingua vernacula apparandas inducant.
Contrariis quibuslibet minime obstantibus.
Ex aedibus Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum, die 22 mense februarii 2013, in festo Cathedrae sancti Petri Apostoli, datum.
Antonius Card. Cañizares Llovera, Praefectus
Arturus Roche, Archiepiscopus a Secretis
Ghi Chú:
(*) Người dịch tự ý nhấn mạnh
(**) Vì điểm chính yếu đã được bàn đến trong bài, nên xin các Đấng và Anh Em đọc nguyên văn vậy .
Xin cha Bobbio tha cho học trò dốt nát khỏi phải dịch sang tiếng Việt. Sợ phải thi lại môn Latanh.
Xem các bài viết khác trong Lớp Ngôn sứ , Khoá 15 GHHV Đà Lạt Việt Nam.